– ສຳລັບບຸກຄົນທີ່ສົນໃຈໃນສາຍງານໄອທີ ແລະ ຕ້ອງການພັດທະນາທັກສະເພື່ອເຂົ້າສູ່ຕະຫຼາດແຮງງານຢ່າງໄວວາ, ຫຼັກສູດ “ຊ່າງເທັກນິກໄອທີ (IT Support)” ສະບັບເລັ່ງລັດພາຍໃນ 1 ເດືອນນີ້ ໄດ້ຖືກອອກແບບມາເພື່ອຕອບໂຈດຄວາມຕ້ອງການດັ່ງກ່າວ. ຫຼັກສູດນີ້ຈະເນັ້ນໃສ່ການຮຽນຮູ້ແບບປະຕິບັດຕົວຈິງ, ກວມເອົາຫົວຂໍ້ທີ່ຈຳເປັນຕໍ່ການເຮັດວຽກໃນສາຍນີ້ໂດຍສະເພາະໃນສະພາບແວດລ້ອມໃນປະຈຸບັນ
ໂຄງສ້າງຫຼັກສູດ
ຫຼັກສູດນີ້ແບ່ງອອກເປັນ 4 ອາທິດ, ແຕ່ລະອາທິດຈະມີຈຸດປະສົງການຮຽນຮູ້ທີ່ຊັດເຈນ, ໂດຍສົມທົບທັງພາກທິດສະດີ ແລະ ພາກປະຕິບັດ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນສາມາດນຳໄປໃຊ້ງານໄດ້ທັນທີ.
ອາທິດທີ 1: ພື້ນຖານຄອມພິວເຕີ ແລະ ຮາດແວ (Computer Fundamentals & Hardware)
ອາທິດທຳອິດນີ້ຈະເນັ້ນໃສ່ການສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບອົງປະກອບພື້ນຖານຂອງຄອມພິວເຕີ ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາດ້ານຮາດແວທີ່ມັກພົບເຫັນ.
- ມື້ທີ 1-2: ຄວາມຮູ້ເບື້ອງຕົ້ນກ່ຽວກັບຄອມພິວເຕີ ແລະ ສະຖາປັດຕະຍະກຳ
- ທິດສະດີ: ປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງຄອມພິວເຕີ, ປະເພດຂອງຄອມພິວເຕີ, ອົງປະກອບຫຼັກຂອງຄອມພິວເຕີ (CPU, RAM, Motherboard, Storage).
- ປະຕິບັດ:
- ຮຽນຮູ້ ແລະ ສັງເກດອຸປະກອນຮາດແວຕົວຈິງ.
- ຝຶກການຖອດ ແລະ ປະກອບຄອມພິວເຕີຕັ້ງໂຕະ (Desktop PC) ຢ່າງຖືກວິທີ.
- ແນະນຳຍີ່ຫໍ້ຄອມພິວເຕີທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມໃນລາວ ເຊັ່ນ: Lenovo, HP, Acer, Dell.
- ມື້ທີ 3-4: ການຕິດຕັ້ງ ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາຮາດແວ
- ທິດສະດີ: ຂັ້ນຕອນການກວດສອບ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາຮາດແວ (Troubleshooting Methodology), ບັນຫາທີ່ມັກເກີດຂຶ້ນເຊັ່ນ: ຄອມພິວເຕີບໍ່ເປີດ, ໜ້າຈໍຟ້າ (Blue Screen of Death), ສຽງ Beep code.
- ປະຕິບັດ:
- ຝຶກກວດສອບອາການເບື້ອງຕົ້ນຂອງຄອມພິວເຕີທີ່ເປີດບໍ່ຕິດ.
- ຮຽນຮູ້ການໃຊ້ເຄື່ອງມືພື້ນຖານໃນການສ້ອມແປງ.
- ການຕິດຕັ້ງ ແລະ ອັບເກຣດ RAM ແລະ Hard Drive.
- ມື້ທີ 5: ອຸປະກອນຕໍ່ພ່ວງ ແລະ ການບຳລຸງຮັກສາ
- ທິດສະດີ: ການເຮັດວຽກຂອງ Printer, Scanner, UPS, ແລະ ອຸປະກອນອື່ນໆ. ຫຼັກການບຳລຸງຮັກສາຄອມພິວເຕີເພື່ອຍືດອາຍຸການໃຊ້ງານ.
- ປະຕິບັດ:
- ຝຶກການຕິດຕັ້ງ Driver ໃຫ້ກັບ Printer.
- ການທຳຄວາມສະອາດພາຍໃນເຄສຄອມພິວເຕີ.
- ການປະເມີນຜົນປະຈຳອາທິດ: ສອບເສັງພາກປະຕິບັດການປະກອບຄອມພິວເຕີ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາຮາດແວເບື້ອງຕົ້ນ.
ອາທິດທີ 2: ລະບົບປະຕິບັດການ ແລະ ຊອບແວ (Operating Systems & Software)
ອາທິດທີສອງຈະເນັ້ນໃສ່ລະບົບປະຕິບັດການ Windows ເຊິ່ງເປັນທີ່ນິຍົມໃຊ້ໃນລາວ, ລວມທັງຊອບແວສຳນັກງານ ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.
- ມື້ທີ 1-2: ການຕິດຕັ້ງ ແລະ ການຕັ້ງຄ່າ Windows
- ທິດສະດີ: ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບລະບົບປະຕິບັດການ (OS), ລຸ້ນຕ່າງໆຂອງ Windows (Windows 10/11). ຂັ້ນຕອນການຕິດຕັ້ງ Windows ຢ່າງລະອຽດ.
- ປະຕິບັດ:
- ຝຶກສ້າງ USB Boot ສຳລັບຕິດຕັ້ງ Windows.
- ປະຕິບັດການຕິດຕັ້ງ Windows 10/11.
- ການຕິດຕັ້ງ Driver ທີ່ຈຳເປັນໃຫ້ຄົບຖ້ວນ.
- ມື້ທີ 3: ການຈັດການຜູ້ໃຊ້ ແລະ ໄຟລ໌
- ທິດສະດີ: ການສ້າງ ແລະ ຈັດການບັນຊີຜູ້ໃຊ້ (User Accounts), ການກຳນົດສິດ (Permissions) ໃນການເຂົ້າເຖິງໄຟລ໌ ແລະ ໂຟເດີ.
- ປະຕິບັດ:
- ຝຶກສ້າງ User Account ປະເພດຕ່າງໆ (Administrator, Standard User).
- ການໃຊ້ງານ File Explorer, ການຈັດລະບຽບຂໍ້ມູນ, ການ backup ຂໍ້ມູນ.
- ມື້ທີ 4-5: ຊອບແວສຳນັກງານ ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາ
- ທິດສະດີ: ການຕິດຕັ້ງ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາຊຸດ Microsoft Office (Word, Excel, PowerPoint) ເຊິ່ງເປັນທີ່ຕ້ອງການໃນອົງກອນທົ່ວໄປ. ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບ Antivirus ແລະ ການປ້ອງກັນ Malware.
- ປະຕິບັດ:
- ຕິດຕັ້ງ Microsoft Office.
- ຮຽນຮູ້ການໃຊ້ງານ Word ແລະ Excel ຂັ້ນພື້ນຖານໂດຍອີງໃສ່ຄູ່ມືພາສາລາວຈາກ “ຄັງປັນຍາລາວ (Khang Panya Lao)”.
- ຕິດຕັ້ງ ແລະ ອັບເດດໂປຣແກຣມ Antivirus (ແນະນຳ Kaspersky ເຊິ່ງມີການຮອງຮັບໃນລາວ).
- ການປະເມີນຜົນປະຈຳອາທິດ: ສອບເສັງການຕິດຕັ້ງ Windows ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາຊອບແວທີ່ພົບເຫັນເປັນປະຈຳ.
ອາທິດທີ 3: ພື້ນຖານລະບົບເຄືອຂ່າຍ (Networking Fundamentals)
ອາທິດນີ້ຈະສຸມໃສ່ການສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບລະບົບເຄືອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ, ເຊິ່ງເປັນສິ່ງຈຳເປັນໃນສະພາບແວດລ້ອມການເຮັດວຽກປັດຈຸບັນທີ່ທຸກຢ່າງເຊື່ອມຕໍ່ກັນ.
- ມື້ທີ 1-2: ຫຼັກການພື້ນຖານຂອງເຄືອຂ່າຍ
- ທິດສະດີ: Network Topologies (Bus, Star, Ring), ອຸປະກອນເຄືອຂ່າຍ (Router, Switch, Access Point), ຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງ LAN, WAN, ແລະ Internet.
- ປະຕິບັດ:
- ຮຽນຮູ້ການເຂົ້າຫົວສາຍ LAN (RJ-45) ມາດຕະຖານ T568B.
- ການເຊື່ອມຕໍ່ຄອມພິວເຕີເຂົ້າກັບ Switch.
- ມື້ທີ 3-4: TCP/IP ແລະ ການຕັ້ງຄ່າເຄືອຂ່າຍ
- ທິດສະດີ: ຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບ IP Address (IPv4), Subnet Mask, Gateway, DNS.
- ປະຕິບັດ:
- ການກວດສອບ IP Address ດ້ວຍຄຳສັ່ງ ipconfig.
- ການຕັ້ງຄ່າ IP Address ແບບ Manual ແລະ ແບບອັດຕະໂນມັດ (DHCP).
- ການແກ້ໄຂບັນຫາການເຊື່ອມຕໍ່ອິນເຕີເນັດເບື້ອງຕົ້ນໂດຍໃຊ້ຄຳສັ່ງ ping ແລະ tracert.
- ມື້ທີ 5: ການຕັ້ງຄ່າ Wi-Fi ແລະ ການແບ່ງປັນຂໍ້ມູນ
- ທິດສະດີ: ຫຼັກການເຮັດວຽກຂອງ Wi-Fi, ການຕັ້ງຄ່າຄວາມປອດໄພ (WPA2/WPA3).
- ປະຕິບັດ:
- ຝຶກການຕັ້ງຄ່າ Wi-Fi Router ຂັ້ນພື້ນຖານ (ຕັ້ງຊື່ SSID, ລະຫັດຜ່ານ).
- ການແບ່ງປັນ (Share) ໄຟລ໌ ແລະ Printer ໃນວົງ LAN.
- ການປະເມີນຜົນປະຈຳອາທິດ: ສອບເສັງພາກປະຕິບັດການເຂົ້າຫົວສາຍ LAN ແລະ ການຕັ້ງຄ່າ IP Address.
ອາທິດທີ 4: ການບໍລິການລູກຄ້າ ແລະ ການແກ້ໄຂບັນຫາຂັ້ນສູງ (Customer Service & Advanced Troubleshooting)
ອາທິດສຸດທ້າຍຈະເນັ້ນໃສ່ທັກສະການສື່ສານ, ການບໍລິການລູກຄ້າ ແລະ ການນຳເອົາຄວາມຮູ້ທັງໝົດທີ່ໄດ້ຮຽນມາປະຍຸກໃຊ້ກັບການແກ້ໄຂບັນຫາຈິງ.
- ມື້ທີ 1: ທັກສະການບໍລິການສຳລັບງານໄອທີ (Soft Skills for IT)
- ທິດສະດີ: ຄວາມສຳຄັນຂອງການສື່ສານ, ການຕັ້ງຄຳຖາມເພື່ອຊອກຫາສາເຫດຂອງບັນຫາ, ການອະທິບາຍບັນຫາດ້ານເທັກນິກໃຫ້ຜູ້ໃຊ້ທົ່ວໄປເຂົ້າໃຈ.
- ປະຕິບັດ:
- ຝຶກສະແດງບົດບາດສົມມຸດ (Role-playing) ໃນສະຖານະການຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ລູກຄ້າໃຈຮ້ອນ, ຜູ້ໃຊ້ບໍ່ມີຄວາມຮູ້ດ້ານໄອທີ.
- ມື້ທີ 2-3: ການແກ້ໄຂບັນຫາແບບປະຍຸກ
- ທິດສະດີ: ການລວບລວມຄວາມຮູ້ຈາກ 3 ອາທິດທີ່ຜ່ານມາ ເພື່ອວິເຄາະບັນຫາທີ່ຊັບຊ້ອນຂຶ້ນ.
- ປະຕິບັດ:
- Workshop: ໃຫ້ໂຈດບັນຫາຈິງ ເຊັ່ນ: “ຄອມພິວເຕີໃນຫ້ອງບັນຊີເຊື່ອມຕໍ່ອິນເຕີເນັດບໍ່ໄດ້ ແຕ່ສາມາດພິມເອກະສານໄດ້” ຜູ້ຮຽນຕ້ອງວິເຄາະ ແລະ ແກ້ໄຂເປັນທີມ.
- ການນຳໃຊ້ເຄື່ອງມື Remote Desktop ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ໃຊ້ຈາກທາງໄກ.
- ມື້ທີ 4: ຄວາມປອດໄພທາງໄຊເບີເບື້ອງຕົ້ນ ແລະ ຈັນຍາບັນ
- ທິດສະດີ: ຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບ Phishing, Ransomware. ຄວາມສຳຄັນຂອງການຮັກສາຄວາມລັບຂອງຂໍ້ມູນລູກຄ້າ ແລະ ອົງກອນ.
- ປະຕິບັດ:
- ການກວດສອບອີເມວທີ່ໜ້າສົງໄສ.
- ສົນທະນາກ່ຽວກັບຈັນຍາບັນໃນວິຊາຊີບ.
- ມື້ທີ 5: ການກຽມຕົວສູ່ສາຍອາຊີບ ແລະ ການສອບເສັງຈົບຫຼັກສູດ
- ທິດສະດີ: ແນະນຳແນວທາງການພັດທະນາຕົນເອງຕໍ່ເນື່ອງ, ໃບຢັ້ງຢືນ (Certification) ສາກົນ ເຊັ່ນ: CompTIA A+.
- ປະຕິບັດ:
- ສອບເສັງໃຫຍ່: ສອບເສັງທັງພາກທິດສະດີ ແລະ ພາກປະຕິບັດ ເພື່ອວັດແທກຄວາມເຂົ້າໃຈຕະຫຼອດຫຼັກສູດ.
- ພິທີມອບໃບຢັ້ງຢືນ ແລະ ໃຫ້ຄຳປຶກສາ.
ຫຼັກສູດນີ້ຖືກອອກແບບມາໃຫ້ເຂັ້ມຂຸ້ນ ແລະ ເໝາະສົມກັບສະພາບການໃນ ສປປ ລາວ ໂດຍເນັ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີທັກສະທີ່ພ້ອມເຮັດວຽກໄດ້ທັນທີຫຼັງຈົບການສຶກສາ. ຄວາມສຳເລັດຂອງຜູ້ຮຽນຈະຂຶ້ນຢູ່ກັບຄວາມຕັ້ງໃຈ ແລະ ການຝຶກຝົນຢ່າງຈິງຈັງຕະຫຼອດໄລຍະເວລາ 1 ເດືອນ.